روستای کلپورگان

کلپورگان، روستایی که به واسطه ذوق و هنر زنانش شهرت جهانی یافته است. روستای کلپورگان نخستین روستای جهانی منطقه آسیا و اقیانوسیه و دومین موزه زنده جهان(موزه زنده سفال) است. این روستا در شهریورماه سال 1396 پس از ارزیابی تیم شورای جهانی صنایع دستی یونسکو و اعلام نتایج توسط آنان، ثبت جهانی شد .
آن چه کلپورگان را از سایر نقاط متمایز کرده، هنر سفالگری است که در این منطقه قدمتی هفت هزار ساله دارد. سفال و سفالگری در تمدن ایران از جایگاه برجسته ‌ای برخوردار است و در بلوچستان نیز پیشینه آن به عصر پارینه ‌سنگی و پیش‌ از تاریخ بر می‌‌گردد. تولیدات سفال کلپورگان با سفال‌های به ‌دست ‌آمده از کاوش‌های باستان ‌شناسی در هزاره‌ های سوم پیش از میلاد در مناطق مختلف ایران و مناطقی همچون ژاپن و هند همانندی دارد.
حفظ و ماندگاری این هنر ارزشمند تاریخی مرهون تلاش های زنان و مردان روستاست. زنان بومی منطقه یگانه خالقان سفال کلپورگان هستند و این هنر ارزشمند را نسل به نسل و سینه به سینه از مادران به دختران منتقل کرده اند و گذشت زمان و حوادث تاریخ نیز نه تنها از اصالت آن کم نکرده بلکه بیش از پیش بر ارزش های هنری آن افزوده است.
آنچه سفالگری کلپورگان را از سایر نقاط متمایز کرده ویژگی های منحصر به فرد آن است به گونه ای که در ساخت سفال تمام مراحل ظریف سفالگری به وسیله زنان انجام می‌گیرد و مردان کارهایی مثل حمل خاک رس از معدن مسکوتان واقع در دو تا سه کیلومتری کارگاه، آماده کردن گل و پختن سفال را انجام می‌دهند.
همچنین آنچه توجه جهانیان را به سفال کلپورگان جلب کرده استفاده نکردن از چرخ سفالگری در تهیه سفال است به گونه ای که تمام سفالینه ها با روش های سنتی ابتدایی، بدیع و به کمک دست انجام می‌شود. طرح ها و نقش های سفال کلپورگان نیز کاملا هندسی است و تداعی نقش های باستانی است. تــزیینــات روی سفالینه ها با نمادهای تجریدی است که از نسلی به نسل دیگر به یادگار مانده است و حکایت از راز و رمــز و خواهش های روحی و درونی هنرمند از محیط اطراف و اعتقادات و باورهای او دارد و اغلب نمادها شبیه به نقوش سفالهای ما قبل تاریخ و آغاز دوره تاریخی است.
در این سفالینه‌ها لعاب به کار نمی‌رود بلکه برای تزیین و نقاشی از سنگ «تیتوک» استفاده می‌شود، این سنگ در منطقه تپه آچار در کهوران مهرستان یافت می‌شود و رنگ آن معمولاً قهوه ای یا سیاه بوده، این سنگ نوعی سنگ منگنز است و رنگی که از آن به دست می‌آید قهوه ای است.
سفال کلپورگان به شکل کاسه، کوزه، جام، قندان، قدح، پارچ و لیوان، قلک و … ساخته می‌شود و اغلب ظرف‌های ساخته شده آن نیز دارای سرپوش است که گاه خود به عنوان ظرفی مستقل مورد استفاده قرار می‌گیرد.
کارگاه سفالگری کلپورگان تحت عنوان موزه زنده سفال در این روستا به فعالیت می‌پردازد و در آنجا می‌توانید مراحل مختلف ساخت سفال ها توسط زنان و مردان روستا را مشاهده کنید .
طبق برنامه ی ششم توسعه دولت موظف است زیرساخت های لازم را برای نقاطی از ایران که ثبت جهانی می‌شوند فراهم کند. از برنامه‌هایی که برای توسعه این روستا در دستور کار قرار داده شده عبارت اند از : ارتقای کارگاه سفال کلپورگان به یک مجتمع پژوهشی سفال و سرامیک، ایجاد مراکز فروش سفال در روستای کلپورگان و نیز ایجاد مراکز و کمپ‌های اقامتی برای گردشگرانی که قصد بازدید از این روستا را دارند جزو برنامه‌های کوتاه مدت برای روستای کلپورگان هستند. یکی از اقدامات مهمی که قرار است صورت بگیرد بسته‌بندی و طراحی محصول سفال کلپورگان است که هم از نظر کیفی و هم از نظر کمی موجب ارتقای این محصول می‌شود. مشکلات راه مواصلاتی و کمبود آب آشامیدنی نیز در این روستا باید حل شوند.
منبع : wikipedia.org - irna.ir - isna.ir - tasnimnews.com